Dziennik podróży afrykańskiej Jana Czekanowskiego, czerwiec – listopad 1907 r. Rekonstrukcja wydarzeń
Opublikowane 2015-10-01
Słowa kluczowe
- Jan Czekanowski,
- dziennik,
- Międzyjezierze Afrykańskie,
- Afryka Środkowa,
- rekonstrukcja wydarzeń
Abstrakt
Celem artykułu jest próba rekonstrukcji wydarzeń towarzyszących badaniom Jana Czekanowskiego, prowadzonym w Afryce Środkowej, na terenach Międzyjezierza Afrykańskiego, w okresie pomiędzy czerwcem a listopadem 1907 r. Rekonstrukcja ta została przeprowadzona na podstawie analizy treści oryginalnego Dziennika wyprawy ekspedycji antropologiczno-etnologicznej do Afryki Środkowej w latach 1907–1909, pisanego na bieżąco podczas wyprawy według wymagań organizatorów ekspedycji. Rękopis ten nie został opublikowany do dnia dzisiejszego, choć zachowały się w bardzo dobrym stanie dwa egzemplarze tekstu pisanego w przeważającej części w języku niemieckim (fragmenty także po francusku, polsku i w językach lokalnych). Obszerny ten zbiór liczy 11 zeszytów i 1 teczkę o łącznej ilości 1187 kart. Egzemplarz znajdujący się w Polsce, należący do Anny Czekanowskiej-Kuklińskiej, obecnie przechowywany jest jako depozyt w Gabinecie Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Prezentowany artykuł stanowi wstęp do dalszych prac nad tekstem rękopisu.
Bibliografia
- Czekanowski J., Dziennik wyprawy ekspedycji antropologiczno-etnologicznej do Afryki Środkowej w latach 1907–1909, rękopis, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Rękopisów, nr inw. 4933.
- Adekunle J., Culture and Customs of Rwanda, London 2007.
- Bar J.:. Afrykanistyczne badania Jana Czekanowskiego w stulecie wyprawy, Kraków 2007.
- – – – –Polityczne uwarunkowania antropologicznych i historycznych badań XX-wiecznej Rwandy, [w:] Antropologia polityki i polityka w antropologii, red. Mirosława Drozd-Pasecka, Aleksander Posern-Zieliński, Warszawa 2010, s. 75–82.
- – – – –Rwanda, Warszawa 2014.
- Bar J., Czekanowska A., Jan Czekanowski [w:] E. Fryś-Pietraszkowa, A. Kowalska-Lewicka, A. Spiss (red.), Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, t. I, Kraków 2003, s. 52–56.
- Baumann O., Durch Massailand zur Nilquelle, Berlin 1994.
- Czekanowski J.: 1911–1927 Forschungen im Nil – Kongo – Zwischengebiet, Bd. I, Leipzig 1917; Bd. II, Leipzig 1922; Bd. III, Leipzig 1911; Bd. IV, Leipzig 1922; Bd. V, Leipzig 1924.
- – – – –W głąb lasów Aruwimi. Dziennik wyprawy do Afryki środkowej, „Prace Etnologiczne”, t. 6, Wrocław 1958.
- – – – –Struktura etniczna Afryki a nawarstwienia najmłodsze, „Lud”, t. 45, 1960, s. 13–34.
- – – – –Feudalne państwa pasterskie afrykańskiego Międzyjezierza, „Przegląd Socjologiczny”, t. 15, 1961, s. 21 – 60.
- – – – –Badania antropologiczne w Afryce i ich wyniki, „Przegląd Antropologiczny”, t. 29, 1963 s. 13–16.
- – – – –Dziennik podróży afrykańskiej, opr. nauk. J. Bar, Warszawa 2014.
- Des Forges A., Defeat Is the Only Bad News: Rwanda under Musinga, 1896–1931, Wisconsin 2011.
- Gajek J., Jan Czekanowski jako etnograf, „Przegląd Antropologiczny”, 1955, t. 21, z. 3. s. 1010–1030.
- Götzen G. A., Graf von, Durch Afrika von Ost nach West, Berlin 1895.
- Kalina P., Słownik niemiecko-polski), Warszawa 1957.
- Herzog zu Mecklenburg, Adolf F., Ins Innerste Afrika. Bericht über den Verlauf der deutschen Zentral-Afrika-Expedition 1907–1908, Leipzig 1909.
- Pałyga J., Rwanda. Czas apokalipsy, czas nadziei, Ząbki 1998.
- Strizek H., Geschenkte Kolonien: Ruanda und Burundi unter deutscher Herrschaft. Mit einem Essay uber Entwicklung bis zur Gegenwart, Berlin 2006.
- Van der Burgt Père J. M. M., É lé ments d’une grammaire Kirundi. Supplement. Langue des Watwa (kitwa) – Pygmées, Berlin 1902.