Nr 42 (2015): Afryka
Artykuły

Dziennik podróży afrykańskiej Jana Czekanowskiego, czerwiec – listopad 1907 r. Rekonstrukcja wydarzeń

Opublikowane 2015-10-01

Słowa kluczowe

  • Jan Czekanowski,
  • dziennik,
  • Międzyjezierze Afrykańskie,
  • Afryka Środkowa,
  • rekonstrukcja wydarzeń

Abstrakt

Celem artykułu jest próba rekonstrukcji wydarzeń towarzyszących badaniom Jana Czekanowskiego, prowadzonym w Afryce Środkowej, na terenach Międzyjezierza Afrykańskiego, w okresie pomiędzy czerwcem a listopadem 1907 r. Rekonstrukcja ta została przeprowadzona na podstawie analizy treści oryginalnego Dziennika wyprawy ekspedycji antropologiczno-etnologicznej do Afryki Środkowej w latach 1907–1909, pisanego na bieżąco podczas wyprawy według wymagań organizatorów ekspedycji. Rękopis ten nie został opublikowany do dnia dzisiejszego, choć zachowały się w bardzo dobrym stanie dwa egzemplarze tekstu pisanego w przeważającej części w języku niemieckim (fragmenty także po francusku, polsku i w językach lokalnych). Obszerny ten zbiór liczy 11 zeszytów i 1 teczkę o łącznej ilości 1187 kart. Egzemplarz znajdujący się w Polsce, należący do Anny Czekanowskiej-Kuklińskiej, obecnie przechowywany jest jako depozyt w Gabinecie Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Prezentowany artykuł stanowi wstęp do dalszych prac nad tekstem rękopisu.

Bibliografia

  1. Czekanowski J., Dziennik wyprawy ekspedycji antropologiczno-etnologicznej do Afryki Środkowej w latach 1907–1909, rękopis, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Rękopisów, nr inw. 4933.
  2. Adekunle J., Culture and Customs of Rwanda, London 2007.
  3. Bar J.:. Afrykanistyczne badania Jana Czekanowskiego w stulecie wyprawy, Kraków 2007.
  4. – – – –Polityczne uwarunkowania antropologicznych i historycznych badań XX-wiecznej Rwandy, [w:] Antropologia polityki i polityka w antropologii, red. Mirosława Drozd-Pasecka, Aleksander Posern-Zieliński, Warszawa 2010, s. 75–82.
  5. – – – –Rwanda, Warszawa 2014.
  6. Bar J., Czekanowska A., Jan Czekanowski [w:] E. Fryś-Pietraszkowa, A. Kowalska-Lewicka, A. Spiss (red.), Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, t. I, Kraków 2003, s. 52–56.
  7. Baumann O., Durch Massailand zur Nilquelle, Berlin 1994.
  8. Czekanowski J.: 1911–1927 Forschungen im Nil – Kongo – Zwischengebiet, Bd. I, Leipzig 1917; Bd. II, Leipzig 1922; Bd. III, Leipzig 1911; Bd. IV, Leipzig 1922; Bd. V, Leipzig 1924.
  9. – – – –W głąb lasów Aruwimi. Dziennik wyprawy do Afryki środkowej, „Prace Etnologiczne”, t. 6, Wrocław 1958.
  10. – – – –Struktura etniczna Afryki a nawarstwienia najmłodsze, „Lud”, t. 45, 1960, s. 13–34.
  11. – – – –Feudalne państwa pasterskie afrykańskiego Międzyjezierza, „Przegląd Socjologiczny”, t. 15, 1961, s. 21 – 60.
  12. – – – –Badania antropologiczne w Afryce i ich wyniki, „Przegląd Antropologiczny”, t. 29, 1963 s. 13–16.
  13. – – – –Dziennik podróży afrykańskiej, opr. nauk. J. Bar, Warszawa 2014.
  14. Des Forges A., Defeat Is the Only Bad News: Rwanda under Musinga, 1896–1931, Wisconsin 2011.
  15. Gajek J., Jan Czekanowski jako etnograf, „Przegląd Antropologiczny”, 1955, t. 21, z. 3. s. 1010–1030.
  16. Götzen G. A., Graf von, Durch Afrika von Ost nach West, Berlin 1895.
  17. Kalina P., Słownik niemiecko-polski), Warszawa 1957.
  18. Herzog zu Mecklenburg, Adolf F., Ins Innerste Afrika. Bericht über den Verlauf der deutschen Zentral-Afrika-Expedition 1907–1908, Leipzig 1909.
  19. Pałyga J., Rwanda. Czas apokalipsy, czas nadziei, Ząbki 1998.
  20. Strizek H., Geschenkte Kolonien: Ruanda und Burundi unter deutscher Herrschaft. Mit einem Essay uber Entwicklung bis zur Gegenwart, Berlin 2006.
  21. Van der Burgt Père J. M. M., É lé ments d’une grammaire Kirundi. Supplement. Langue des Watwa (kitwa) – Pygmées, Berlin 1902.