Abstract
Abubakar Gumi (1922–1992) was one of the central personalities for the development of Islam in Northern Nigeria who devoted himself to work on the reform of the religion (tajdid). He was also very active in the issue of the political unity of Muslims. Gumi’s major religious goal was to eradicate all innovations (bid’a) and to purify the faith. The Sufi brotherhoods were in his eyes not only the agents of the bi’a, but also movements which blocked the unification of Muslims. On the basis of his anti-Sufi ideas, Abubakar Gumi was connected with other thinkers of the Islamic world, especially Sayyid Qutb, the most influential thinker of the Egyptian Muslim Brothers. Gumi’s concept of the reform was also deeply influenced by the Wahhabi ideology. The article is an attempt to present Gumi’s condemnation of the bid’a as it is reflected in his programmatic treatise Al-Aqida as-sahiha bi-muwafaqat al-shari’a (The Right Faith according to the prescriptions of the Shari’a). Some attention is also paid to Gumi’s educational efforts and his role as the leader of the most recent movement of tajdid among Muslims in Northern Nigeria.
References
- Abubakar Gumi, Al Akeedatus saheehah bi muwaafakatish shari’ah (Czysta wiara zgodna z przepisami szariatu): http://irdcentre.org/al-akeedatus-saheehah-bimuwaafakatish-shariah (2012-11-29).
- Abubakar Gumi, Isma’ila Tsiga, Manufata (Moj cel), Kaduna 2002.
- Auwalu Anwar, Struggle for Infl uence and Identity: The Ulama in Kano, 1937–1987, praca magisterska, Maiduguri 1989.
- P. Barancewicz-Lewicka, Jedyność Boga i religijna poprawność. Przyczynek do studiow nad wahhabicką koncepcją odnowy islamu, [w:] H. Jankowski (red.), Z Mekki do Poznania, Poznań 1988, s. 37–47.
- S. Brakoniecka, W trosce o czystość wiary. Połnocnonigeryjski ruch ‘Yan Izala a fundamentalistyczna myśl muzułmańska, Warszawa 2014.
- L. Brenner (red.), Muslim Identity and Social Change in Sub-Saharan Africa, London 1993.
- A. Christelow, Three Voices in Contemporary Nigeria, [w:] W.R. Rott (red.), Islam and the Political Economy of Meaning, London 1987, s. 226–253.
- J. Danecki, Polityczne funkcje islamu, Warszawa 1991.
- J. Danecki, Kształtowanie się tradycji Mahometa, [w:] M.M. Dziekan (red.), Plenas Arabum Domos, Warszawa 1994, s. 57–73.
- J. Danecki, Podstawowe wiadomości o islamie, wydanie drugie uzupełnione, Warszawa 2007.
- Doi Abd ar-Rahman, Islam in Nigeria, Zaria 1984.
- M. Dziekan, Prawo muzułmańskie wczoraj i dziś, [w:] E. Machut-Mendecka (red.), Oblicza współczesnego islamu, Warszawa 2003, s. 43–61.
- M.M. Dziekan, Dzieje kultury arabskiej, Warszawa 2008.
- M. Fierro, The Treatises Against Innovations (kutub al-bida’), „Der Islam”, 69, 2, 1992, s. 204–246.
- Jamsheer Hasan Ali, Historia powstania islamu jako doktryny społeczno-politycznej, Warszawa 2009.
- M. Last, The Sokoto Caliphate, London 1967.
- R. Loimeier, Islamic Reform and Political Change in Northern Nigeria, Evanston 1997.
- Mahomet, Mądrości Proroka, wybór, przekład i wstęp J. Danecki, Warszawa 1993.
- Mahomet, O małżeństwie, kupcach i dobrym wychowaniu, wybór, przekład i wstęp J. Kozłowska, Warszawa 1999.
- Mukhtar Umar Bunza, Islamism Vs Secularism: A Religious-Political Struggle in Modern Nigeria: http://www.sri.ro/old/html version/index/no_2mukhtarumarbunza (2012-04-20).
- V. Rispler, Toward a New Understanding of the Term Bid`a, “Der Islam”, 68, 1991, 2, s. 320–328.
- R. Schulze, Islamischer Internationalismus im 20. Jahrhundert, Leiden 1990.
- Shanono Shehu Muhammad, Abubakar Mahmoud Gummi as a Mujaddid in Nigeria in the 20th Century, praca licencjacka, Kano 1976.
- S. Sidorowicz, Czystość rytualna w islamie, [w:] Literatura arabska. Dociekania i prezentacje. 2. Prawo i teologia islamu. Współczesna proza arabska, Warszawa 2000, s. 5–46.
- D. Williams, President and Power in Nigeria: The Life of Shehu Shagari, London 1982.
- J. Zdanowski, Bracia Muzułmanie i inni, Szczecin 1987.
- J. Zdanowski, Współczesna muzułmańska myśl społeczno-polityczna. Nurt Braci Muzułmanów, Warszawa 2009.