Nr 45 (2017): Afryka
Artykuły

Salafizm wobec władzy świeckiej – myśl polityczna Muhammada Yusufa, ideologa organizacji Boko Haram

Opublikowane 2017-04-01

Słowa kluczowe

  • Boko Haram,
  • islam,
  • Muhammad Yusuf,
  • Nigeria,
  • salafizm

Abstrakt

Artykuł przedstawia myśl polityczną Muhammada Yusufa, ideologa północnonigeryjskiej zbrojnej organizacji odnowy islamu, znanej jako Boko Haram. Muhammad Yusuf reprezentował nurt salafi cki, głosząc konieczność powrotu do źródeł religii, pełnej implementacji szariatu i budowy państwa muzułmańskiego w oparciu o tradycję kalifatu Sokoto. Jako salafita, Yusuf uważał demokrację za system nielegalny, stanowiący przejaw politeizmu. Polityków i innych przedstawicieli świeckiej administracji państwowej nazywał bałwochwalcami, odmawiając im prawa do nazywania siebie muzułmanami. Jego nauki, przepełnione krytycyzmem wobec ofi cjalnej władzy, zapewniły mu szerokie poparcie społeczne w północnej części kraju i zainspirowały nastroje antyrządowe w tej części kraju.

Bibliografia

  1. Yusuf M., Fassarar littafi n „Hazihi aqeedatuna wa minhajji da’awatuna” (Interpretacja książki „To jest manifest i program naszej misji”), 30 maja 2008, nagranie dostępne w serwisie Youtube w dwóch częściach pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=JWfWa2rfsKw&index=6&list=PLbai-O5hJvf63GwhGgd8Pn2_mlVwhqe-l i https://www.youtube.com/watch?v=_OFTRSi5Ips (14.10.2015).
  2. Yusuf M., Guzurin Mujahidai (Wyposażenie bojowników za wiarę), kazanie opublikowane w serwisie YouTube, bd., https://www.youtube.com/watch?v=VWCNdqwGU--M (10.10.2015).
  3. Yusuf M., Hazihi akidatuna wa-minhadż da’watuna (To jest nasz manifest i program naszej misji), Wydawnictwo Al Farba, Maiduguri 2005.
  4. Yusuf M., Tarihin Musulmai (Historia muzułmanów), kazanie opublikowane w serwisie YouTube, bd., https://www.youtube.com/watch?v=eUQYNucjqUE (14.10.2015).
  5. Yusuf M., Nur M., nagranie z debaty zamieszczone w serwisie YouTube, bd., https://www.youtube.com/watch?v=cUot3BrT0FE (14.10.2015).
  6. Brakoniecka S., Spór o zachodnią edukację. Od ‘Yan Izala do Boko Haram, „Afryka”, 40, 2014, s. 71-84.
  7. Brakoniecka S., Wpływ przywództwa Abubakara Shekau na rozwój organizacji Boko Haram, „Afryka, 42, 2015, s. 31-48.
  8. Brakoniecka S., W trosce o czystość wiary. Północnonigeryjski ruch ‘Yan Izala a fundamentalistyczna myśl muzułmańska, Elipsa, Warszawa 2014.
  9. Brigaglia A., The Volatility of Salafi Political Theology, the War on Terror and the Genesis of Boko Haram, Diritto e questioni pubbliche, 15, 2, 2015, s. 175-201.
  10. Danecki J., Podstawowe wiadomości o islamie, „Dialog”, Warszawa 2007.
  11. al-Dżami M.A., Madżmu rasa’il al-dżami fi al-akida wa-as-sunna (Zbiór traktatów o wierze i sunnie), Dar Ibn Radżab, Medina 1993.
  12. English translation of Sunan Ibn Majah, compiled by M.B. Yazeed, I.M. Al-Qazwini, Maktaba Dar-us-Salam, Riyadh 2007, https://futureislam.fi les.wordpress.com/2011/12/sunan-ibn-majah-volume-5.pdf (30.05.2017).
  13. Esposito J.L. (red.), The Oxford Dictionary of Islam, Oxford University Press, Oxford 2003.
  14. Fahd T., “Taghut”, w:, P.J. Bearman i in. (red.), The encyclopaedia of Islam, t. X, E.J. Brill, Leiden, 2000, s. 93-95.
  15. Grabowski W., Fundamentalizm muzułmański na Bliskim Wschodzie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013.
  16. Hafez F., Salafism. A historical approach, „Orient”, 2, 2016, s. 7-15.
  17. Hegghammer T., Jihadi-Salafi s or Revolutionaries: on Religion and Politics in the Study of Militant Islamism”, w: R. Meijer (red.), Global Salafism: Islam’s New Religious Movement, Columbia University Press, New York 2009, s. 244-266.
  18. Kassim A., Defining and Understanding the Religious Philosophy of Jihadi-Salafism and the Ideology of Boko Haram, „Politics, Religion & Ideology”, 16, 2-3, 2015, s. 173-200.
  19. Koran, z języka arabskiego przełożył i komentarzem opatrzył J. Bielawski, Faktor, Warszawa 2009.
  20. Kuś M., Boża ścieżka i jej rozstaje. Dżihad Usmana ɗan Fodio i dzieje emiratów fulańskich, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003.
  21. Loimeier R., Boko Haram: the Development of a Militant Muslim Movement in Nigeria, „Annual Review of Islam in Africa”, 12, 1, 2013-2014, s. 15-22.
  22. al-Maqdisi A.M., Democracy: a religion!, Al Furqan Islamic Information Centre, Springvale South, Australia 2012.
  23. Pérouse de Montclos M.A.(red.), Boko Haram: Islamism, Politics, Security and the State in Nigeria, African Studies Centre, Leiden 2014.
  24. Pérouse de Montclos M.A., Nigeria’s Interminable Insurgency? Addressing the Boko Haram Crisis, Chatham House Research Paper, London 2014.
  25. Piłaszewicz S., Ferment w życiu religijnym Nigerii. Ruch Boko Haram, „Afryka”, 35, 2012, s. 27-40.
  26. Piłaszewicz S., Kontrowersje wokół szari’atu w Nigerii, „Afryka”, 15, 2002, s. 21-41.
  27. Piłaszewicz S., Odrodzenie i radykalizacja sekty Boko Haram, „Afryka”, 36, 2012, s. 11-23.
  28. Autor anonim, The Popular Discourses of Salafi Radicalism and Salafi Counter-Radicalism in Nigeria: the Case Study of Boko Haram, „Journal of Religion in Africa”, 42, 2012, s. 118-144.
  29. Shinar P., Salafiyya, w: C.E. Bosworth i in. (red.), The Encyclopaedia of Islam, t. VIII, E.J. Brill, Leiden 1995, s. 900-909.
  30. Thurston A., Salafism in Nigeria. Islam, Preaching, and Politics, Cambridge University Press, New York 2016.
  31. Thurston A., ‘The Disease is Unbelief’: Boko Haram’s Religious and Political Worldview, The Brookings Project on U.S. Relations with the Islamic World, Analysis Paper, 22, 2016.
  32. Umar M.S., Salafi Narratives Against Violent Extremism in Nigeria, Centre for Democracy and Development, Zaria 2015.
  33. Usama Bin Ladin, biografia w portalu Global Security, http://www.globalsecurity.org/ military/world/para/ubl.htm (17.07.2017).
  34. Wiktorowicz Q., Anatomy of the Salafi movement, „Studies in Conflict & Terrorism”, 29, 2006, s. 207-239.
  35. Zenn J., Boko Haram’s International Connections, Combating Terrorism Center, 14 stycznia 2013, https://www.ctc.usma.edu/posts/boko-harams-internationalconnections (20.02.2017).