Afryka

Nr 45 (2017): Afryka
Artykuły

Niewerbalne sposoby wyrażania negacji w kulturze hausa

PDF
  • Izabela Will
Izabela Will
Katedra Języków i Kultur Afryki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa, Polska

Opublikowane 2017-04-01

Słowa kluczowe

  • gesty,
  • emblematy,
  • kultura Hausa,
  • negacja,
  • Nigeria

Abstrakt

Gesty mogą wydawać się przypadkowymi ruchami rąk, które pomagają mówiącemu w formułowaniu wypowiedzi. Jednak bardziej szczegółowa analiza pokazuje, że nie są to zupełnie przypadkowe ruchy, a forma, przynajmniej niektórych z nich, jest dość określona i powtarzalna. O takich powtarzalnych ruchach rąk używanych w trakcie wypowiadania zdań przeczących traktuje ten artykuł. W pierwszej jego części znajdziemy opis tzw. gestów negacji (zarówno emblematów jak i gestów związanych z mową) spotykanych u użytkowników języka hausa. W drugiej części artykułu cztery typy gestów związanych z mową: gest kiwania palcem, gest nożyc, gest „czyszczenia dłoni” i gest „umywania dłoni” zostają poddane wnikliwej analizie. Pozwoliła ona na ustalenie, które znaczenia lub funkcje negacji, takie jak: zakaz, odmowa, odrzucenie, zaprzeczenie, nieistnienie są związane z danym gestem.

PDF

Bibliografia

  1. Antas, J., Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia, Łódź 2013.
  2. Antas, J., Kraśnicka-Wilk, I., Funkcje emblematów w strukturze dialogu, „LingVaria” t. 8, 2013, z. 2, s. 15–42.
  3. Barakoniecka, S., W trosce o czystość wiary. Północnonigeryjski ruch ʼYan Izala a fundamentalistyczna myśl muzułmańska, Warszawa 2014.
  4. Calbris, G., Elements of Meaning in Gesture, Amsterdam/Philadelphia 2011.
  5. Cuccio, V., On negation. What do we Need to “say no”?, „Rivista Italiana di Filosofia del Linguaggio” t. 4, 2011, s. 47–55.
  6. Harrison, S., Evidence for Node and Scope of Negation in Coverbal Gesture, „Gesture” t. 10, 2010, z. 1, s. 29–51.
  7. Karolak, S., Kwantyfikacja a determinacja w językach naturalnych, Warszawa 1990.
  8. Ladewig, S., Recurrent Gestures, [w:] Body – Language – Communication, red. C. Müller, A. Cienki, E. Fricke, S. Ladewig, D. McNeill, David i S.Tessendorf, Berlin/ Boston 2014, s. 1558–1575.
  9. McNeill, Hand and Mind. What Gestures Reveal about Thought, Chicago/London 1992.
  10. Morris, D., Manwatching: A Field Guide to Human Behavior, New York 1977.
  11. Nęcki, Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000.
  12. Pstrąg, J., Werbalne i niewerbalne techniki i strategie konwersacyjnego oponowania na materiale debat telewizyjnych, Kraków 2004.
  13. Streeck, J., Gesturecraft. The Manu-facture of Meaning, Amsterdam/Philadelphia 2009.
  14. Wierzbicka, A., Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, Lublin 2006.
  15. Will, I., Cultural Aspect of Nonverbal Code in Hausa, [w:] Codes and Rituals of Emotions in Asian and African Cultures, red. N. Pawlak, Warszawa 2009, s. 252–265.
  16. Will, I., Gestures and Indirect Statements as Means of Expressing Emotions and Opinions Among Hausa Women, [w:] Selected Proceedings of the Symposium on West African Languages (Naples, 27-28 March 2014), red. G. C. Batic i S. Baldi, „Studi Africanistici/Serie Ciado-Sudanese” t. 7, 2015, s. 233–248.
  17. Yakasai, H., Gestures as Negative and Emphatic Markers in Hausa, [w:] Hausa and Chadic Studies in Honour of Professor Stanisław Piłaszewicz, red. N. Pawlak, E. Siwierska i I. Will, Warsaw 2104, s. 188–199.
  18. Żurowski, S., Perspektywy badawcze negacji, „Prace Językoznawcze UWM” t. 7, 2005, s. 115–124.