Nr 46 (2017): Afryka
Artykuły

Społeczeństwo – tożsamości – obrazy. Kobieta i mężczyzna w czasie pracy i czasie wolnym w przedstawieniach saotomejskiego malarstwa reklamowego

Anita Wasik
Katedra Grafiki Projektowej, Wydział Grafiki, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Targ Węglowy 6, 80-836 Gdańsk, Polska
Piotr Stańczyk
Zakład Filozofii Wychowania i Studiów Kulturowych, Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Gdański, Jana Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk, Polska

Opublikowane 2017-10-01

Słowa kluczowe

  • analiza wizualnego dyskursu,
  • semiotyka wizualna,
  • wyspa Świętego Tomasza,
  • malarstwo reklamowe,
  • sztuka ludowa,
  • projektowanie graficzne,
  • praca,
  • czas wolny,
  • tożsamość
  • ...Więcej
    Mniej

Abstrakt

Głównym celem tego tekstu jest przedstawienie części wyników badań nad zjawiskiem saotomejskiego malarstwa reklamowego. Badania były prowadzone z zastosowaniem metod wizualnej analizy dyskursu (ang. visual discourse analysis). W pierwszej kolejności przedstawione zostaną rezultaty kwerendy literatury przedmiotu i podstawowa charakterystyka malarstwa reklamowego w Afryce Zachodniej. W dalszej kolejności będzie omówiona metodologia badawcza, zastosowana do analizy wizualnego dyskursusaotomejskiego malarstwa reklamowego. W zasadniczej części artykułu przedstawione zostaną wyniki analizy empirycznego materiału wizualnego, obejmujące wizualne strategie dyskursywne konstruowania tożsamości w odniesieniu do zjawiska czasu pracy i produkcji, oraz czasu wolnego i konsumpcji, a także płci kulturowej.

Bibliografia

  1. Afrykanistyka dzisiaj. Pożytki z interdyscyplinarności, „Afryka”, nr 31-32, 2010.
  2. Baka-Theis M., Metodologia badań nad kulturami i sztuką Afryki, „Afryka”, nr 36, 2012.
  3. Barber K., Popular Arts in Africa, „African Studies Review”, Vol. 30, No. 3, 1987.
  4. Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2005.
  5. Brandão C., Assumpção R., Cultura Rebelde. Escritos sobre a Educação Popular ontem e agora, Instituto Paulo Freire, São Paulo 2009
  6. Cackowska M., Kopciewicz L., Patalon M., Stańczyk P., Starego K., Szkudlarek T., Dyskursywna konstrukcja podmiotu. Przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2012.
  7. Coyle G., Joe’s Hair that Talks. The Vibrant Sign Culture of Ghana, Women in Progress, [brak miejsca wydania] 2009.
  8. Floor R., Zanten G., African Signs, KIT Publishers. Zwolle 2010.
  9. Frąckowiak M., Jak obejrzeć tysiąc zdjęć naraz? O narzędziach kategoryzacji obrazów fotograficznych w projekcie „Niewidzialne miasto”, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1, 2012.
  10. Freire P., Pedagogia do Oprimido, Afrontamento, Porto 1975.
  11. Freire P., Pedagogia da Esperança, Paz e Terra, Rio de Janeiro 1997.
  12. Frynas J.G., Wood G., Soares de Oliveira R.M.S., Business and Politics in São Tomé e Príncipe: From Cocoa Monoculture to Petro-State, „Lusotopie”, 2003.
  13. Glaser B.G., Strauss A.L., The Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research, AldineTransaction, New Brunswick – London 2012.
  14. Jules-Rosette B., Rethinking the Popular Arts in Africa: Problems of Interpretation, „African Studies Review”, Vol. 30, No. 3, 1987
  15. Konecki K., Wizualna teoria ugruntowana. Rodziny kodowania wykorzystywane w analizie wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 3, 2008.
  16. Konecki K., Wizualna Teoria Ugruntowana. Nauczanie teorii ugruntowanej przy pomocy obrazów i analizy wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 2, 2010.
  17. Konecki K., Visual Grounded Theory: A Methodological Outline and Examples from Empirical Work, „Revija Za Sociologiju”, Vol. 41, No. 2, 2011.
  18. Konecki K., Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1, 2012.
  19. Kress G., Leeuwen T., Reading Images. The Grammar of Visual Design, Routledge, London – New York 1996.
  20. Kress G., Leeuwen T., Front Pages: (The Critical) Analysis of Newspaper Layout [w:] A. Bell, P. Garrett (eds.), Approaches to Media Discourse, Blackwell, Oxford 1998.
  21. Kvale S., InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu jakościowego, Trans Humana, Białystok 2004
  22. Lerat J.-M., Chez Bonne Idee images du petit commerce en Afrique de l’Ouest, Syros-Alternatives, Paris 1990.
  23. Lerat J.-M., Ici bon coiffeur, Syros-Alternatives, Paris 1992.
  24. Ličina M., Hairdresser and Barbershop Signs in Africa: Exhibition Review, „Afrika”, N° 2, 2013.
  25. Mantel-Niećko J., O „Afryce”, „Afryka”, nr 25, 2007.
  26. Ministério de Educação Nacional e Desporto, A Luta Continua. Segundo Caderno de Cultura Popular, São Tomé 1978.
  27. Mirzoeff N., An Introduction to Visual Culture, Routledge, London – New York 1999.
  28. Oxfam, An economy for the 1%, Oxford 2016, http://www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/fi les/fi le_attachments/bp210-economy-one-percent-tax-havens-180116-en_0.pdf (1.03.2017)
  29. Pawlik J.J., Zmagania etnologa w Afryce, „Afryka”, nr 24, 2006/2007.
  30. Siebert G., Comrades, Clients and Cousins. Colonialism, Socialism and Democratization in São Tomé e Príncipe, Leiden University, Lieden 1999.
  31. Stańczyk P., Wasik A., Bom dia São Tomé! São Toméan advertisement painting – visual discourse analysis, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk 2017.
  32. Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, PWN, Warszawa 1972
  33. S. Žižek, Przekleństwo fantazji, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001.
  34. S. Žižek, Kruchy absolut, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009