Afryka

Nr 43 (2016): Afryka
Artykuły

Generał Ichi – egipski podróżnik z epoki budowniczych piramid

PDF
  • Kamil O. Kuraszkiewicz

Opublikowane 2016-04-01

Słowa kluczowe

  • Egipt,
  • Stare Państwo,
  • ekspedycje,
  • Punt,
  • Sakkara,
  • Wadi Hammamat
    • ...Więcej
    Mniej

Abstrakt

Kontakty faraońskiego Egiptu z sąsiednimi krajami były częste i intensywne. Znacznie rzadziej podejmowano wyprawy na bardziej odległe tereny, a ważnym celem takich podróży był kraj Punt. Artykuł omawia egipskie ekspedycje do kraju Punt w epoce budowniczych piramid (Stare Państwo, ok. 2543-2120 p.n.e.). Przedstawione zostały nowe świadectwa, pochodzące z polskich badań archeologicznych w Egipcie, dotyczące wysokiej rangi urzędnika odpowiedzialnego za zagraniczne ekspedycje, a mogące wskazywać na nieznaną dotychczas wyprawę u schyłku Starego Państwa.

PDF

Bibliografia

  1. Abd el-Raziq, M., Castel, G., Tallet, P., Marouard G., The Pharaonic Site of Ayn Soukhna in the Gulf of Suez. 2001-2009 Progress Report, [w:] P. Tallet, E. Mahfouz (red.), The Red Sea in Pharaonic Times. Recent Discoveries along the Red Sea Coast (BdE 155), Le Caire 2012, pp. 3-19.
  2. Allen, J. P., The Egyptian Concept of the World, [w:] D. O’Connor, S. Quirke (red.), Mysterious Lands, London, 2003, s. 23-30.
  3. Aston, B., Harrell, J. A., Shaw, I., Stone, [w:] P. T. Nicholson, I. Shaw (red.), Ancient Egyptian Materials and Technology, Cambridge 2000, s. 5-77.
  4. Boreux, M. Ch., Études de nautique égyptienne: l’art de la navigation en Égypte jusqu’à la fin de l’Ancien Empire (Mémoires publiés par les membres de l’Institut français d’archéologie orientale 50), Le Caire 1924-25.
  5. Bradbury, L., Reflections on Traveling to ‘God’s Land’ and Punt in the Middle Kingdom, „Journal of the American Research Center in Egypt”, t. 25, 1988, s. 127-156.
  6. Bradbury, L., Kpn-boats, Punt Trade, and a Lost Emporium, „Journal of the American Research Center in Egypt”, t. 33, 1996, s. 37-60;
  7. Couyat, J., Montet, P., Les Inscriptions hiéroglyphiques et hiératiques du Ouâdi Hammâmât, Le Caire 1912;
  8. Dawson, W. R., Pygmies and dwarfs in ancient Egypt, „Journal of Egyptian Archaeology”, t. 24, 1938, s. 185-18.
  9. Dixon, D. M., The Land of Yam, „Journal of Egyptian Archaeology”, t. 44, 1958, s. 40-55.
  10. Edel, E., Inschriften des Alten Reiches V: Die Reiseberichte des xrw-xwjf (Herchuf), [w:] O. Firchow (red.) Ägyptologische Studien: Festschrift Hermann Grapow, Berlin 1955.
  11. Edel, E., Nachträge zu den Reiseberichten des xrw-xwjf (Herchuf), „Zeitschrift für Ägyptische Sprache und Altertumskunde”, t. 85, 1960, s. 18-23.
  12. Eichler, E., Untersuchungen zum Expeditionswesen des ägyptischen Alten Reiches, Wiesbaden 1993.
  13. El Awady, T., King Sahure with the Precious Trees from Punt in a Unique Scene!, [w:] M. Bárta, The Old Kingdom Art and Archaeology, Proceedings of the conference held in Prague, May 31 – June 4, 2004, Prague, 2006, s. 37-44.
  14. Fakhry, A., Stela of a boat-captain Inikaf, „Annales du Service des Antiquités d’Égypte”, t. 38, 1938, s. 35-45.
  15. Fattovich, R., The problem of Punt in the light of recent field work in the Eastern Sudan, [w:] Schoske Sylvia (red.) Akten des Vierten Internationalen Ägyptologen Kongresses – München 1985, Hamburg, 1991, s. 257-272.
  16. Fattovich R., Punt: The archaeological perspective, „Beiträge zur Sudanforschung”, t. 6, 1996, s. 15-29.
  17. Fattovich R., Egypt’s trade with Punt: New discoveries on the Red Sea coast, „British Museum Studies in Ancient Egypt and Sudan”, t. 18, 2012, s. 1-51.
  18. Goyon, G., Nouvelles inscriptions rupestres du Wadi Hammâmât, Paris, 1957.
  19. Gundlach R., Wadi Hammamat, [w:] W. Helck, W. Westendorf (red.), Lexikon der Ägyptologie, Wiesbaden 1975-86, t. VI, kol. 1099-1113.
  20. Habachi, L., Elephantine IV: The sanctuary of Heqaib (Archäologische Veröffentlichungen 33), Mainz am Rhein, 1985.
  21. Harvey, S. P., Interpreting Punt: Geographic, cultural and artistic landscapes, [w:] D. O’Connor, S. Quirke (red.), Mysterious Lands, London, 2003.
  22. Herzog, R., Punt (Abhandlungen des Deutschen Archäologischen Instituts Kairo 6), Glückstadt 1968.
  23. Hikade, T., Das Expeditionswesen im Neuen Reich: Ein Beitrag zu Rohstoffversorgung und Außenhandel (Studien zur Archäologie und Geschichte Altägyptens 21), Heidelberg 2001.
  24. Hornung, E., Krauss, R., Warburton, D. A. (red.), Ancient Egyptian Chronology, Leiden-Boston 2006;
  25. Jones, D., An Index of Ancient Egyptian Titles, Epithets and Phrases of the Old Kingdom, Oxford 2000.
  26. Kemp, B., Ancient Egypt: Anatomy of a civilization. London and New York, 2007.
  27. Kitchen, K. A., Punt and how to get there, „Orientalia”, t. 40, 1971, s. 184–207.
  28. Kitchen, K. A., Punt, [w:] W. Helck, W. Westendorf (red.), Lexikon der Ägyptologie, Wiesbaden 1975-86, t. IV, kol. 1198-1201.
  29. Köpp-Junk, H., Travel, [w:] E. Frood, W. Wendrich (red.), UCLA Encyclopedia of Egyptology, Los Angeles, 2013 (http://digital2.library.ucla.edu/viewItem.do?ark=21198/zz002gvznf).
  30. Kuraszkiewicz, K. O., The title h t mtj-n-tr – god’s sealer – in the Old Kingdom, [w:] M. Bárta (red.), The Old Kingdom Art and Archaeology. Proceedings of the Conference Held in Prague, May 31-June 4, 2004, Prague 2006, s. 193-195.
  31. Kuraszkiewicz, K. O., Saqqara V. Old Kingdom Structures between the Step Pyramid Complex and the Dry Moat. Part 1: Architecture and Development of the Necropolis, Varsovie 2013.
  32. Kuraszkiewicz, K. O., The Tomb of Ikhi/Mery in Saqqara and Royal Expeditions During the Sixth Dynasty, „Etudes et Travaux”, t. 27, 2014, s. 202-216.
  33. Lepsius, K. R., Denkmäler aus Ägypten und Äthiopien, 12 tomów, Berlin 1849-59.
  34. Lipińska, J. (red.), Tajemnice papirusów, Warszawa 2005.
  35. Marcolin, M., Iny, a Much-Travelled Official of the Sixth Dynasty: Unpublished Reliefs in Japan, [w:] M. Bárta, F. Coppens, J. Krejčí (red.), Abusir and Saqqara in the Year 2005, Prague 2006, s. 282-310.
  36. Marcolin M., Espinel, A. D., The Sixth Dynasty Biographic Inscriptions of Iny: More Pieces to the Puzzle, [w:] M. Bárta, F. Coppens, J. Krejčí (red.), Abusir and Saqqara in the Year 2010, Prague 2011, s. 570-615.
  37. Meeks D., Locating Punt, [w:] D. O’Connor, S. Quirke (red.), Mysterious Lands, London, 2003, s. 53–80.
  38. Moritz, G. L., Dominy, N. J., Ikram, S., Baboons, stable isotopes, and the location of Punt, Abstract of the American Research Center in Egypt‘s 61st Annual Meeting, California, Oakland, 2010, s. 70.
  39. Myśliwiec K., West Saqqara in 2002, „Polish Archaeology in the Mediterranean”, t. 14, 2003, s. 121-126.
  40. Myśliwiec, K., Kuraszkiewicz, K., Czerwik, D., Rzeuska, T., Kaczmarek, M., Kowalska, A., Radomska, M., Godziejewski, Z., Saqqara I. The Tomb of Merefnebef, Varsovie, 2004.
  41. Myśliwiec, K., Kuraszkiewicz, K. (with contributions by A. Kowalsk, M. Radomska, T. Rzeuska, M. Kaczmarek, I. Kozieradzka, Z. Godziejewski, S. Ikram, A. Zatorska),. Saqqara IV. The Funerary Complex of Nyankhnefertem, Varsovie 2010.
  42. Naville, E., The Temple of Deir el-Bahari III, London 1898.
  43. Newberry, P. E., Two Old Kingdom travellers to Byblos and Pwenet, „Journal of Egyptian Archaeology”, t. 24, 1938, s. 182-184.
  44. O’Connor, D. B., The Locations of Yam and Kush and Their Historical Implications, „Journal of the American Research Center in Egypt”, t. 23, 1986, s. 27-50.
  45. Phillips, J., Punt and Aksum: Egypt and the Horn of Africa, „The Journal of African History”, t. 38, nr. 3, 1997, s. 423-457.
  46. Radomska, M., Kowalska, A., Kaczmarek, M., Rzeuska, T. I., with contributions by E. Kopp, K.O. Kuraszkiewicz, J.K. Winnicki (red. K. Myśliwiec), Saqqara III. The Upper Necropolis, Part I: The Catalogue with drawings, Varsovie 2008.
  47. Scholz, P., Fürstin Iti – die ‘Schönheit’ aus Punt, „Studien zur altägyptischen Kultur”, t. 11, 1984, s. 529-556.
  48. Schott, E., Die Biographie des Ka-em-tenenet, [w:] J. Assmann, E. Feucht, R. Grieshammer (red.), Fragen an die altägyptische Literatur. Gedenkschrift E. Otto, Wiesbaden, 1977, s. 443-461.
  49. Sethe, K., Urkunden des Alten Reiches, Leipzig 1933.
  50. Seyfried, K.-J., Zwerg, [w:] Wolfgang Helck (red.), Lexikon der Ägyptologie, Wiesbaden 1975-86, t. VI, kol. 1432–1435.
  51. Sidebotham, S. E., Hense, M., Nouwens, H. M., The Red Land: The Illustrated Archaeology of Egypt’s Eastern Desert, Cairo 2008.
  52. Smith H. S., Saqqara, [w:] W. Helck, W. Westendorf (red.), Lexikon der Ägyptologie, Wiesbaden 1975-86, t. V, kol. 386-428.
  53. Smith, W. S., The Land of Punt, „Journal of American Research Center in Egypt”, t. 1, 1962, s. 59-61.
  54. Strudwick, N., Texts from the Pyramid Age, Atlanta 2005.
  55. Tallet, P., Les Égyptiens et le littoral de la mer Rouge à l’époque pharaonique, „Comptes rendus des séances de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres”, t. 153/2, 2009, s. 687-719.
  56. Tallet, P., Ayn Sukhna and Wadi el-Jarf: Two newly discovered pharaonic harbours on the Suez Gulf, „British Museum Studies in Ancient Egypt and Sudan”, t. 18, 2012, s. 147-168.
  57. Tallet, P., Deux notes sur les expéditions au pays de Pount à la lumière de Nouvelles données archéologiques, „Revue d’Egyptologie”, t. 64, 2013, s. 189-203.
  58. Tallet, P., Marouard, G., Laisney, D., Un port de la IVe dynastie au Ouadi al-Jarf (Mer Rouge), „Bulletin de l’Institut Français d’Archéologie Orientale”, t. 112, 2012, s. 399-446.
  59. Taterka, F., Biografia egipskiego dostojnika z okresu Starego Państwa na przykładzie inskrypcji z grobowca Her-chufa, „Scripta Biblica et Orientalia”, t. 5, 2013, s. 25-49.
  60. Vinson, S., 2009, Seafaring, [w:] E. Frood, W. Wendrich (red.), UCLA Encyclopedia of Egyptology, Los Angeles, 2009 (http://escholarship.org/uc/item/9d93885v).
  61. Wilkinson, T. A. H., Royal Annals of Ancient Egypt, London and New York, 2000.
  62. Yoyotte, Y., Pour une localisation du pays de Iam, „Bulletin de l’Institut français d’archéologie orientale”, t. 52, 1953, s. 173-178.